Voorbereiding warmteleiding vanuit Moerdijk stilgelegd
Voorlopig geen warmte en CO2 van Shell voor tuinders Nieuw Prinsenland
Na een voorbereidingsperiode van meerdere jaren hebben de partners in EnergywebXL besloten de ontwikkeling van de warmte- en CO2-koppeling van Shell Moerdijk naar het glastuinbouwgebied Nieuw Prinsenland en Suiker Unie voorlopig stil te leggen.
Met het huidige beleid is de aanleg van de kapitaalintensieve infrastructuur voor gebruik van restwarmte financieel niet haalbaar, zo melden de betrokken partijen, provincie Noord-Brabant, Enpuls, Coöperatie Glastuinbouw, Nieuw Prinsenland, Suiker Unie en Shell Moerdijk.
Alle partijen willen graag verder met dit project. "In het klimaatakkoord staan stevige ambities over de verduurzaming van de glastuinbouw en industrie in Nederland. Op het Haven- en Industrieterrein Moerdijk is restwarmte beschikbaar die de bedrijven nu afvoeren naar de lucht en het oppervlaktewater. Ook komt er CO2 vrij, deels in geconcentreerde en gemakkelijk af te vangen vorm."
"EnergywebXL is bedoeld om deze restwarmte en CO2 uit te koppelen naar bedrijven en woningen in de wijde omtrek van Moerdijk. Het project kan dan ook substantieel bijdragen aan het besparen op het energieverbruik in Noord-Brabant met een potentiele energiebesparing van circa 2 PJ per jaar. Dit is ongeveer 1,6% van de totale warmtebehoefte in de provincie Noord-Brabant, vergelijkbaar met 50.000 huishoudens."
In de startblokken
Nieuw Prinsenland is onder meer vanwege de schaalgrootte bij uitstek geschikt om te laten zien hoe een dergelijke uitkoppeling gerealiseerd kan worden. Partijen staan in de startblokken om met de daadwerkelijke uitvoering van EnergywebXL te beginnen.
In het voorjaar van 2017 begon de samenwerking met betrokkenheid en flinke ontwikkelbudgetten van de glastuinbouwbedrijven Nieuw Prinsenland, Shell, Suiker Unie, Enpuls en de Provincie Noord-Brabant. Het ontwerp van de infrastructuur is gereed en elk van de partijen is bereid om de benodigde investering voor de laatste fase op zich te nemen mits er zicht is op een financierbaar netwerk.
Restwarmte kan niet concurreren met WKK
Onvermijdelijk bij restwarmteprojecten is de aanleg van infrastructuur om de uitkoppeling tot stand te brengen. De kosten voor de aanleg van deze restwarmte- en CO2-leidingen zijn substantieel, vooral
door de afstand van 20 km tussen de warmtebron Shell, Suiker Unie en het kassengebied Nieuw Prinsenland.
"Om de aanleg van deze infrastructuur betaalbaar te maken zijn grote volumes noodzakelijk. Als gevolg van het feit dat het glastuinbouwgebied op dit moment nog in ontwikkeling is, zijn de volumes bij de start echter relatief laag. Deze lagere warmte volumes die in de begin jaren over de infrastructuur uitgekoppeld worden, maken de restwarmte echter dusdanig duur dat deze niet meer kan concurreren met de gasgestookte WKK (warmtekrachtkoppeling), wat dan weer leidt tot nog lagere volumes en dus hogere kosten."
"Daarbovenop komt dat de glastuinbouw CO2 nodig heeft om de planten in de kas te laten groeien; met restwarmte is daarvoor externe levering nodig en deze externe CO2-voorziening is ook nog niet ingevuld."
Wat is nodig?
De projectpartijen hebben naar eigen zeggen alles gedaan, binnen hun mogelijkheden, om het project te realiseren. Helaas is gebleken dat dit onvoldoende is om over te gaan tot de daadwerkelijke aanleg van de verbinding Moerdijk – Nieuw Prinsenland.
"Om dit project van de grond te krijgen is een goed ondersteuningsregime nodig voor de aanleg van de infrastructuur voor restwarmte en CO2. Dat vraagt bij de uitwerking van het klimaatakkoord ook om een andere kijk op energiebelastingen en CO2-emissies, en om consistente en stabiele regelgeving die rekening houdt met de specifieke situatie van de glastuinbouw."
"Erkenning van de levering van CO2 aan de kas als bijdrage aan de klimaatdoelstellingen is nodig, omdat die het mogelijk maakt de
uitstoot van CO2 bij de glastuinbouwbedrijven sterk te verminderen."
Vervolg
De betrokken partijen vinden het bijzonder spijtig dat dit project dreigt te stranden. Dit wringt des te meer, omdat dit project in kosten en investeringen per ton bespaarde CO2-uitstoot nog steeds relatief
goedkoop is. Partijen zien nog steeds goede mogelijkheden om de warmte uitkoppeling tussen Shell Moerdijk en de glastuinbouw en industrie in Nieuw Prinsenland te realiseren.
"Nieuw Prinsenland is misschien wel het meest voor de hand liggende glastuinbouwgebied in Nederland om te verduurzamen, vanwege de schaalgrootte, de compacte ligging en omdat het nieuw wordt aangelegd. De opstartkosten en de benodigde financiële zekerheden zijn echter te hoog om alleen door de deelnemers van het eerste uur te laten dragen. De projectpartijen gaan dan ook graag in gesprek met het kabinet over haar visie en beleid voor de inzet van restwarmte om de energietransitie te versnellen."
Boer den Hoedt gaat naar Dinteloord
Het sla op water productiebedrijf Boer den Hoedt uit Ridderkerk verplaatst haar activiteiten naar Nieuw Prinsenland in Dinteloord. Hiervoor heeft zij onlangs 9,3 ha glastuinbouwkavel aangekocht van de Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM).
Boer den Hoedt moet wijken voor de ontwikkeling van bedrijventerrein Nieuw Reijerwaard in Ridderkerk. Deze verplaatsing biedt echter de kans om haar unieke teeltsysteem verder uit te breiden naar 6 ha. Deze oppervlakte zal in 2 fases worden gerealiseerd.
Boer den Hoedt teelt op water in plaats van in de grond. Het belangrijkste voordeel van dit teeltsysteem is dat zij het hele jaar gewassen kunnen leveren met een constante kwaliteit. Dit mede dankzij belichting in de wintermaanden. Daarnaast kan de sla ook op de kluit geleverd worden. Kluitsla blijft veel langer vers en is decoratief in de keuken. Door de kluit is eveneens mogelijk om de sla met kluit naar andere landen buiten de EU te exporteren, omdat de houdbaarheid verlengd wordt en de versheid is gegarandeerd.
Boer & den Hoedt is een familiebedrijf met 15 werknemers.
Met deze verkoop is het laatste perceel verkocht in het gebied en zal er over enkele jaren op de 260 ha kavels ca 200 ha glas staan.
De Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM) is een ontwikkelingsbedrijf van Provincie Noord-Brabant en NCB-Ontwikkeling (een bedrijf gelieerd aan de ZLTO).
De TOM is sinds 2002 actief in Noord-Brabant in de herstructurering van de glastuinbouw. Naast de locatie in Dinteloord participeert de TOM in het glastuinbouwproject in Deurne en heeft zij bijgedragen aan de sanering en verplaatsing van bedrijven uit kwetsbare gebieden.
Van suikerbiet tot gietwater
Op Nieuw Prinsenland is al enige jaren een waterzuiveringsinstallatie in gebruik dat het proceswater van de suikerfabriek zuivert en dit water direct levert aan de op Nieuw Prinsenland gevestigde glastuinbouwondernemers als gietwater. Deze installatie is tot stand gekomen in samenwerking tussen de Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM) en de Suikerunie en is uitgevoerd door Veolia en Bruine de Bruin. De zuivering is inmiddels overgedragen aan de Coöperatieve Vereniging Glastuinbouw Nieuw Prinsenland, die de installatie gaat beheren.
Het gietwater dat geleverd wordt voldoet aan de specifieke wensen van de tuinders en is een aanvulling op hun eigen watervoorraad. Iedere aangesloten tuinder heeft een eigen bassin dat voorziet in ca. 85% van de waterbehoefte. Voor de resterende 15% kunnen ze gebruikmaken van de capaciteit van de waterzuiveringsinstallatie.
Op jaarbasis kan ca. 270.000 m3 proceswater van de suikerfabriek omgezet worden naar 200.000 m3 gietwater. De productie van dit water vindt plaats tijdens de suikerbietencampagne. Aangezien dit in de winterperiode is en de vraag naar gietwater in de zomer het grootst is, wordt het geproduceerde water gedurende een aantal maanden opgeslagen in een ondergrondse gietwateropslag van 200.000 m3.
Nieuwsgierig geworden? Bekijk het filmpje over het proces van suikerbiet tot gietwater.
Rijk Zwaan koopt 2e kavel grond in Dinteloord
Rijk Zwaan heeft haar areaal in het glastuinbouwgebied Nieuw Prinsenland vergroot met ruim 23 ha. Nadat zij in 2015 al 26 ha had aangekocht beschikt het bedrijf op deze locatie nu over 49 ha. Met deze ruime aaneengesloten kavel wil Rijk Zwaan haar veredeling en zaadproductie van groentegewassen verder uitbreiden en optimaliseren.
Naast het hoofdkantoor in De Lier beschikt Rijk Zwaan over een vestiging in Fijnaart, dat op circa 10 km afstand ligt van de aangekochte percelen in Dinteloord.
De aankoop door Rijk Zwaan is de derde grote transactie voor de TOM op Nieuw Prinsenland dit jaar. Naast de verkoop aan Lans van ruim 44 ha en 25 ha aan Tomatenkwekerij van Marrewijk, staat de teller nu op 183 ha aan verkochte kavels.
Voor nog eens 50 ha zijn opties afgesloten. Van de ca 260 ha uitgeefbaar is er nog 27 ha te koop.
Op Nieuw Prinsenland zijn verder nog gevestigd de tomatenkwekerijen van RedStar en van Jan van Marrewijk en Auberginekwekerij De Jong.
Het familiebedrijf Rijk Zwaan heeft zo’n 2.800 medewerkers, waarvan 1.200 in Nederland.
De belangrijkste redenen voor Rijk Zwaan om uitbreiding in Dinteloord te realiseren zijn de ruime, goed ontsloten kavels in de buurt van haar vestiging in Fijnaart en de mogelijkheid tot kassenbouw.
De Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM) is een ontwikkelingsbedrijf van Provincie Noord-Brabant en NCB-Ontwikkeling (een bedrijf gelieerd aan de ZLTO).
De TOM is sinds 2002 actief in Noord-Brabant in de herstructurering van de glastuinbouw. Naast de locatie in Dinteloord participeert de TOM in het glastuinbouwproject in Deurne en heeft zij bijgedragen aan de sanering en verplaatsing van bedrijven uit kwetsbare gebieden.
Van Oers United B.V. gaat bouwen in Dinteloord!
Midden in haar teeltgebied van sperziebonen en spruiten start Van Oers United met de bouw van een nieuwe locatie. Op 4 juli jl. hebben Co Konings en Bert van der Beek namens van Oers United het officiële startsein geven. In aanwezigheid van Paul Mesters en Paul Hagens (Suikerunie) en Petra Lepolder (wethouder gemeente Steenbergen) is getekend voor de aankoop van een bouwkavel op het bedrijventerrein Agro & Food Cluster Nieuw Prinsenland in Dinteloord.
Van Oers United B.V., sinds 2015 onderdeel van de Franse coöperatie Agrial, zal op deze locatie een nieuw bedrijfspand bouwen, waar het haar sperziebonen en spruiten activiteiten zal gaan concentreren. Het nieuwe pand heeft 13.700 meter productieruimte en zal medio het derde kwartaal van 2018 in gebruik genomen worden. De hoofdvesting blijft gevestigd op het groente en fruit handelscentrum in Ridderkerk.
Met het realiseren van deze nieuwe productiesite creëert Van Oers United mogelijkheden om haar groeiambities te kunnen verwezenlijken. De productieprocessen kunnen efficiënter worden ingericht. Het nieuwe pand zal volgens de hoogste duurzaamheidsnormen worden gebouwd. Doelstelling is om het Breeam certificaat op het niveau Outstanding te behalen.
Ondernemen met oog voor de natuur en de maatschappij is een belangrijk element in de bedrijfsfilosofie van Van Oers United. De Breeam standaard stimuleert niet alleen een energie efficiënt gebouw, maar heeft ook oog voor het welzijn van de werknemer en de omgeving.
Van Oers United heeft bewust gekozen voor de locatie in het Agro & Food cluster Nieuw Prinsenland. Dit bedrijventerrein in Dinteloord (gemeente Steenbergen) heeft een prima ontsluiting naar de havens van Rotterdam en Antwerpen via de snelweg A4. Het Food & Agro cluster biedt mogelijkheden voor samenwerking en een netwerk op het gebied van duurzaam ondernemen. De samenwerking met bedrijven zal gezocht worden op het gebied van: hergebruik van water, composteren van afval, combineren van transporten en het verduurzamen van reststromen.
De nieuwe locatie geeft Van Oers United de mogelijkheid om iedere dag haar mission statement ‘Delivering Excellent Produce’ te blijven waarmaken!
Tomatenkwekerij Van Marrewijk koopt 25,5 ha grond in Dinteloord
Tomatenkwekerij Van Marrewijk uit Delfgauw koopt 25,5 ha tuinbouwgrond in het glastuinbouwgebied Nieuw Prinsenland te Dinteloord. Dit is het zesde bedrijf dat zich vestigt in dit gebied. Jan van Marrewijk gaat met zijn zoons op die locatie een geheel nieuw bedrijf opzetten van ca 20 ha netto glas. Het bedrijf in Delfgauw (ca 8,2 ha glas) heeft hij verkocht .
Het familiebedrijf Van Marrewijk is opgericht in 1920 en heeft zich in de loop der jaren gespecialiseerd in het telen van tomaten. De zonen Twan en Lars zijn al werkzaam op het bedrijf. Stijn, zijn derde zoon, volgt na dit schooljaar, als hij de opleiding Green-Tech heeft afgerond. Zij zijn de vierde generatie.
Van Marrewijk is lid van telersvereniging Prominent en teelt voor deze vereniging grove trostomaten van de hoogste kwaliteit.
De Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM) zet met de verkoop aan Van Marrewijk de positieve trend voort van de afgelopen periode. Nadat Lans in december 44 ha heeft aangekocht, is met deze nieuwe verkoop 160 ha verkocht op Nieuw Prinsenland.
In het gebied zijn verder gevestigd: RedStar, Jan van Marrewijk, Auberginekwekerij De Jong en Rijk Zwaan.
De belangrijkste overweging voor Van Marrewijk om zich te vestigen op Nieuw Prinsenland is het vooruitstrevende karakter en de duurzaamheid van het gebied. Met in de nabije toekomst restwarmte van de suikerfabriek en op termijn warmte en CO2 van industriegebied Moerdijk, kan er duurzaam geproduceerd worden. Hiermee zijn zij gesetteld voor de toekomst.
Nieuw Prinsenland heeft primeur bij realisatie EnergywebXL
De start van de realisatie van Energyweb XL is een feit. Onlangs hebben de provincie Noord-Brabant en regionaal netwerkbedrijf Enexis hiervoor de intentieverklaring getekend. Met EnergywebXL willen Enexis en de provincie structureel bijdragen aan het besparen op het energieverbruik in Noord-Brabant. Daarbij zal EnergywebXL zorgen voor de infrastructuur voor het transport van warmte en CO2 in en rond het haven- en industriegebied Moerdijk (HIM). De eerste fysieke verbinding zal zijn tussen HIM en het glastuinbouwcomplex Nieuw Prinsenland, dat hiermee de primeur heeft.
Bedrijven op HIM voeren restwarmte nu nog af via de lucht of het oppervlaktewater. Terwijl Nieuw Prinsenland juist een grote en permanente behoefte heeft aan die warmte en CO2. Alleen de verbinding tussen de twee ontbrak. Omdat zowel aanbieders als afnemers van deze restwarmte en CO2 zeer geïnteresseerd waren in zo’n verbinding, wordt er gewerkt aan een oplossing die hopelijk technisch én economisch haalbaar is. Als het haalbaar is zal het resultaat straks een energiebesparing zijn van circa 1,25 petajoule per jaar (ofwel de warmtevraag van 50.000 huishoudens).
Nieuwe verbindingen naar de toekomst
De verbinding tussen HIM en Nieuw Prinsenland moet het begin zijn van een veel groter netwerk, dat omschakelt van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energie. Zo willen de provincie, Enexis en andere partijen in de warmteketen gaan kijken naar opties om EnergywebXL verder uit te breiden. Het gaat dan om verbindingen naar het Amernet, naar de glastuinbouwgebieden Plukmadese Polder en Spiepolder, naar Logistiek Park Moerdijk en een verbinding met geothermie-projecten. Al deze opties samen kunnen een besparing opleveren van 4,5 petajoule per jaar. Dat is ruim 3% van de totale warmtebehoefte van Noord-Brabant (goed voor 170.000 huishoudens). Op deze manier vormt EnergywebXL een belangrijke schakel in de economische ontwikkeling van een energieneutraal haven- en industriegebied.
Lans Tomaten breidt uit met 44 ha grond op Nieuw Prinsenland
Opnieuw zal een belangrijke kwekerij zich vestigen op Nieuw Prinsenland. Tomatenbedrijf Lans kocht er onlangs 44 hectare tuinbouwgrond en is daarmee het vijfde bedrijf dat gaat werken vanuit dit unieke en duurzame glastuinbouwgebied. Een belangrijke voorwaarde voor vestiging was volgens Lans de beschikbaarheid van restwarmte en CO2. Dankzij restwarmte van de suikerfabriek en op termijn warmte en CO2 van industriegebied Moerdijk is duurzaam produceren op een groot areaal dichterbij dan ooit.
Lans wil op Nieuw Prinsenland haar productie van diverse soorten tomaten verder uitbreiden. Momenteel vindt de productie plaats op vijf locaties in het Westland en in het Zeeuwse Rilland, met 52 hectare glasoppervlakte. Op de nieuwe locatie komt daar nog eens 35 hectare kas bij (in 4 fasen van 8,5 hectare). De eerste spade gaat eind 2017 de grond in.
De Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM) is enthousiast over de komst van Lans, dat in de voetsporen treedt van RedStar, Jan van Marrewijk, Auberginekwekerij De Jong en Rijk Zwaan. Inmiddels is zo’n 60 % van de beschikbare 260 hectare verkocht, waarmee Nieuw Prinsenland hard op weg is om hét innovatieve tuinbouwcluster van Nederland te worden.
Met Lans heeft Nieuw Prinsenland meteen ook een echte pionier op het gebied duurzame tuinbouwoplossingen aan boord. Zo liep Lans in het verleden al voorop in belichte teelt en het gebruik van WKK's. Een drang naar vernieuwing die volop de ruimte krijgt op Nieuw Prinsenland, waar ook al een duurzaam gietwatersysteem en spuiwaterzuivering operationeel is.
Nieuw Prinsenland in twee stappen naar volledige restwarmte
Al jaren kijken Suiker Unie en TOM naar de mogelijkheid voor het toepassen van restwarmte. Een van de problemen die daarbij speelde was de beperkte beschikbaarheid van warmte in de winterperiode en de voorziening van CO2.
Dat streven raakt in een stroomversnelling nu de provincie Noord-Brabant en Enexis aan een fysieke verbinding tussen haven- en industriegebied Moerdijk en Nieuw Prinsenland gaan werken. Hierbij gaat het om warmte en CO2, als aanvulling op de warmte van de suikerfabriek. Eind november 2016 tekenden Anne-Marie Spierings van de provincie en Henk Visser van Enexis een intentieverklaring tot samenwerking.
De reeds actieve glastuinbedrijven op Nieuw Prinsenland (Auberginekwekerij De Jong, Red Star, Tomatenkwekerij Jan van Marrewijk, Rijk Zwaan en binnenkort ook Lans Tomaten) kijken uit naar de eerste fysieke verbinding. Volgens Piet Janmaat van de Tuinbouwontwikkelingsmaatschapij (TOM) kunnen deze bedrijven hopelijk al vanaf 2019 gebruikmaken van de restwarmte van de suikerfabriek en in de loop van 2021 van de warmte en CO2 van haven- en industriegebied Moerdijk.
Naast glastuinbouw zijn er in de toekomst nog meer afnemers in het gebied. Paul Mesters, directeur productie van de suikerfabriek in Dinteloord ziet ook voor zijn fabriek kansen om verder te verduurzamen. “Hoe mooi zou het zijn als de warmte van Moerdijk op termijn ook de warmte en stoomvraag van de suikerfabriek kan invullen. Dan maken we in deze regio pas echt een sprong voorwaarts.”
Windpark Nieuw Prinsenland officieel geopend
Windmolens van Pure Energie op terrein Suiker Unie leveren stroom voor 10.000 huishoudens
Tijdens een feestelijke bijeenkomst zijn de windmolens op het terrein van Suiker Unie op 8 oktober 2015 in gebruik genomen door groene energieleverancier Pure Energie. Het centraal kantoor van Suiker Unie wordt vanaf nu volledig voorzien van groene stroom van het windpark.
Groene energieleverancier Pure Energie bouwde vanaf maart 2015 vier nieuwe windmolens op het terrein van Suiker Unie in Dinteloord. Sinds deze week draaien de molens op volle kracht. Naar verwachting leveren de molens 36,2 miljoen kWh groene stroom per jaar op. Genoeg voor 10.000 huishoudens. Stroom die bedrijven en consumenten in Nederland direct kunnen afnemen via Pure Energie.
Feestelijke ingebruikname Windpark Nieuw Prinsenland
Met een symbolische druk op de knop hebben Arthur Vermeulen, directeur Windenergie bij Pure Energie en Albert Markusse, CEO Suiker Unie samen met wethouder van den Bosch, het windpark geopend. “De realisatie van dit windpark is het resultaat van een lange, intensieve samenwerking. Geweldig om vandaag, vlak voor de Dag van de Duurzaamheid, het park officieel in gebruik te kunnen nemen”, aldus Albert Markusse van Suiker Unie.
Meer duurzame energie Agro & Food Cluster Nieuw Prinsenland
Het windpark levert een belangrijke bijdrage aan de opwekking van duurzame energie op Agro & Food Cluster Nieuw Prinsenland, waar Suiker Unie mede-initiatiefnemer van is. Als productielocatie biedt Nieuw Prinsenland mogelijkheden om op winstgevende en efficiënte manier samen te werken. Productie van windenergie, groen gas en de uitwisseling van restwarmte kunnen een basis zijn voor een winstgevende samenwerking. Nieuw Prinsenland heeft de ambitie om bedrijven in de gelegenheid te stellen optimaal te profiteren van deze mogelijkheden.
Investeren in Windpark Nieuw Prinsenland
Meedoen in windenergie? Er zijn nu obligaties beschikbaar voor Windpark Nieuw Prinsenland. Hiermee kunnen particulieren en bedrijven investeren in het windpark. Bekijk voor meer informatie: www.pure-energie.nl/obligaties.
Open dag
Tegenover Windpark Nieuw Prinsenland bouwt Pure Energie nu Windpark Oud Dintel. Volgend jaar, wanneer ook dit windpark klaar is, wordt er rondom de windparken een open dag georganiseerd voor omwonenden en belangstellenden. “We vinden het belangrijk om de omgeving kennis te laten maken met onze windparken”, vertelt Arthur Vermeulen, directeur Windenergie bij Pure Energie. “Omwonenden kunnen dan bij ons terecht met vragen en een kijkje nemen in een van de molens”.